Η σκολίωση

Ιδιοπαθής σκολίωση ενηλίκων και εκφυλιστική σκολίωση
Μια νέα ομάδα περισσότερο ή λιγότερο ιδιοπαθούς σκολίωσης είναι η σκολίωση των ενηλίκων. Εμφανίζεται πολύ καιρό μετά τη σκελετική ωριμότητα και την επίτευξη σταθερής καμπυλότητας και αποτελεί κατά μία έννοια την «επανεκκίνηση» ή ανανέωση της εξέλιξης.
Η εκφυλιστική σκολίωση ξεκινά στη μετεμμηνοπαυσιακή ηλικία (50-60 ετών) (de novo – νέα) και συνοδεύεται από LBP (low back pain) ακόμη και σε ήπιες καμπύλες, πλαγιολισθήση (Lateral Olisthesis) σε πιο σοβαρές καμπύλες, τμηματική αστάθεια, οστεοπενία ή οστεοπόρωση και απώλεια της οσφυϊκής λόρδωσης. Οι γυναίκες ειδικά στην οσφυϊκή περιοχή επηρεάζονται περισσότερο.
Θα μπορούσε να εξηγηθεί ως έλλειψη αντισταθμιστικών επιλογών λόγω της μειωμένης ευελιξίας για την αντιστάθμιση με δευτερογενείς καμπυλότητες και την απώλεια της σταθερότητας της στάσης ειδικά στην ευαίσθητη οσφυϊκή-πυελική περιοχή.
Η εκφυλιστική οσφυϊκή σκολίωση έχει υψηλό κίνδυνο περαιτέρω εξέλιξης και μειώνει την ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την υγεία λόγω του πόνου και των λειτουργικών διαταραχών.
Aebli M, The adult scoliosis, EurSpineJ (2005)

Η σκολίωση με γνωστή αιτιολογία περιγράφεται ως συγγενής (σπονδυλικά οστικά ελαττώματα ή ακανόνιστη τμηματοποίηση από τη γέννηση), νευρομυϊκή (ελαττώματα στο νευροκινητικό σύστημα) ή σκολίωση ανάλογα με διάφορες συστηματικές ασθένειες. (βλ. παρακάτω)

Η σκολίωση που εξετάζεται στο μετωπιαίο επίπεδο παρουσιάζει πλευρική απόκλιση. Στο εγκάρσιο επίπεδο, παρατηρείται αξονική στροφή των σπονδύλων κυρίως γύρω από την κορυφή των καμπυλοτήτων, σε συνδυασμό με στρέψη στα ίδια σπονδυλικά τμήματα. Στο οβελιαίο επίπεδο, οι φυσιολογικές καμπύλες (θωρακική κύφωση και οσφυϊκή λόρδωση) τείνουν να μειώνονται προς την κατεύθυνση μιας θωρακικής επίπεδης πλάτης η οσφυϊκή λόρδωση φαίνεται πιο μεταβλητή ανάλογα με τον τύπο της καμπύλης. Για τη θωρακοοσφυϊκή συμβολή περιγράφονται τυπικές μεταβολές στο οβελιαίο επίπεδο. (Schlösser2014)

Τα χαρακτηριστικά του κορμού στη σκολίωση δημιουργούν ένα ασύμμετρο ανάγλυφο του σώματος λόγω των περιστροφικών πτυχών με ραχιαίες επεκτάσεις στην κυρτή πλευρά των καμπυλοτήτων και εσοχές που αντιστοιχούν στις κοίλες. Η μετωπιαία και η οβελιαία ισορροπία εξαρτάται από τις αντισταθμιστικές επιδράσεις των πρωτογενών και δευτερογενών καμπυλοτήτων.

Ο χρυσός κανόνας για τη διάγνωση της σκολίωσης εξακολουθεί να είναι μια ακτινογραφία (προσιοπίσθια) σε όρθια θέση που ανιχνεύει την πλευρική απόκλιση και ορίζει σύμφωνα με τα πρότυπα της SRS (scoliosis research society) σκολίωση με γωνία Cobb άνω των 10° με αξονική περιστροφή.

Οι καμπυλότητες περιορίζονται από έναν σπόνδυλο στο άνω άκρο και έναν σπόνδυλο στο κάτω άκρο με μια κορυφή (ακραίος σπόνδυλος) στο κέντρο της καμπύλης. Στον κορυφαίο σπόνδυλο, η σπονδυλική στροφή θα μπορούσε να εκτιμηθεί με διάφορες μεθόδους, Nash & Moe, Pertriolle, Raimondi.
Στην κλινική αξιολόγηση η μέτρηση με το σκολιόμετρο Bunnel αναφέρει τη γωνία περιστροφής του κορμού. Τιμές άνω των 5° ή 7° αντίστοιχα υποδεικνύουν περαιτέρω διερεύνηση.

Γίνεται διάκριση μεταξύ δομικής σκολίωσης και λειτουργικής σκολίωσης. Η λειτουργική σκολίωση παρατηρείται κυρίως σε περιπτώσεις βλάβης της στάσης ή δευτερογενώς σε εξωσπονδυλικά αίτια, π.χ. ασυμμετρία των παρασπονδυλικών μυών λόγω διαφορετικού μήκους των ποδιών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η σκολίωση δεν είναι σταθερή και μπορεί να ρυθμιστεί σε ανακλινόμενη θέση ή με τη διόρθωση του υποκείμενου παράγοντα που την προκαλεί.
Τα δομικά χαρακτηριστικά της σκολίωσης είναι τυπικά στοιχεία όταν αναφέρεται η διάγνωση σκολίωση και αποτελούν σαφείς ενδείξεις για την εξέλιξη της σκολίωσης αυξάνοντας τη γωνία Cobb, τη στροφή και την ακαμψία σε τυπικά τμήματα της σπονδυλικής στήλης.
Η δομική ακαμψία επηρεάζει διάφορους ιστούς όπως τα οστά, τους συνδετικούς ιστούς, τους συνδέσμους, τους μύες κ.λπ. και αποτελεί έκφραση της σκολίωσης λόγω της ασύμμετρης φόρτισης του αναπτυσσόμενου συστήματος του σώματος με τα μυοσκελετικά και κινητικά του στοιχεία.